تاریخ تطبیقیی ایران با کشورهای جهان (کتاب)«تاریخ تطبیقیی ایران با کشورهای جهان»، کتابی است به زبان فارسی که با هدف تطبیق وقایع تاریخی ایران با سایر کشورهای جهان ، جهت استفاده علاقمندان، توسط عزيز الله بيات نگارش یافته است. ۱ - ساختار کتابکتاب دارای چهار بخش و هر بخش مشتمل بر فصولی است: بخش اول با عنوان «سلسله‌های قبل از اسلام » دارای پنج فصل، بخش دوم با عنوان «ایران بعد از اسلام» دارای چهار فصل، بخش سوم با عنوان «از طاهریان تا حمله مغول» دارای یک مقدمه و یازده فصل و بالاخره بخش چهارم با عنوان «از استیلای مغول تا انقراض سلسله پهلوی » دارای نه فصل می‌باشد. شیوه مولف در بیان مطالب بدین گونه است که هر یک از فصول را با نام یکی از سلسله‌ها آغاز می‌کند و پس از آن به بررسی وقایع تاریخی به صورت تطبیقی، بر محور شکل گیری سلسله مذکور می‌پردازد. ۲ - گزارش محتواعلیرغم اهمیت موقعیت جغرافیایی ایران و روابط سیاسی دوستانه یا خصمانه سلاطین ایران با کشورهای دیگر، تاکنون هیچ گونه تلاشی در راستای تطبیق حوادث تاریخی این مرز و بوم با حوادث تاریخی که همزمان در سایر کشورهای جهان روی می‌داده است، صورت نگرفته است. از این رو مولف در این کتاب در صدد است که به تطبیق کلیات حوادث تاریخی ایران در دوره‌های قبل و بعد از اسلام با حوادث مهم دیگر کشورها در همان اعصار بپردازد. مولف در تطبیق حوادث تاریخ ایران بعد از اسلام ، مدت خلافت خلفای عباسی را اساس قرار داده و حکمرانان معاصر هر یک از خلفا را مشخص نموده است. با توجه به حوادث دنیای گذشته و تطبیق آن با دوران خلافت هر یک از خلفای بنی عباس و معاصران آنها می‌توان به حوادث دوران حکومت هر یک از حکمرانان سلسله‌های ایرانی آگاهی یافت. مولف، پس از پایان یافتن خلافت خلفای عباسی، اساس و مبنای کار را در تطبیق حوادث تاریخی، روی کارآمدن سلسله ایلخانان قرار داده است. همچنین پس از انقراض این سلسله، اساس کار در تطبیق حوادث تاریخی ایران، تشکیل سلسله صفویه قرار داده شده است که حوادث تاریخی این دوره تا انقراض سلسله پهلوی مورد تطبیق قرار می‌گیرد. ویژگی خاص این کتاب این است که اولین اثر نگارش یافته به زبان فارسی است که به بررسی تطبیقی حوادث تاریخی می‌پردازد. [۱]
تاريخ تطبيقي ايران با كشورهاي جهان، عزيز الله بيات، ص۹.
۳ - وضعیت کتابکتاب حاضر به قلم دکتر عزیز الله بیات برای دومین بار منتشر شده و حاوی پاورقی‌هایی به قلم نگارنده و نیز فهرست مطالب و منابع می‌باشد. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). |